Oud-minister klapte uit de school over het koningshuis.

Eind 1985 klapte de oud-minister van Defensie Henk Vredeling (PVDA) uit de school over prinses Juliana en prins Bernhard.
En dat werd hem niet bepaald in dank afgenomen. Overigens zonder gevolgen.

Gerard

Majesteitsschennis.

Op 14 december 1972 zond de VPRO een satirisch programma uit dat tot veel opschudding heeft geleid. Hoofdpersoon was de musicus IJf Blokker die, als de journalist Barend Servet, koningin Juliana interviewde. De rol van de koningin werd vertolkt door een op Juliana lijkende vrouw die spruitjes gereed maakte voor het avondmaal. De scène werd besloten met het zingen van enkele strofen van het Wilhelmus, waarin de koningin voorging.

Prompt werden er in de Tweede Kamer vragen gesteld aan de minister van Cultuur Piet Engels, die de VPRO en berisping gaf. Volgens de minister was de bewuste scène een “gevaar voor de openbare orde en goede zeden en een onwaardige ridiculisering van de regerende Vorstin, en als zodanig een miskenning van de koninklijke waardigheid”.

Kamervragen en de berisping aan de VPRO (klikken om te vergroten).

Gerard

De PVDA als hoeder van de monarchie.

Het is opmerkelijk dat het PVDA’ers zijn geweest die na de oorlog de monarchie overeind hebben gehouden. Eerst was het Drees (Greet Hofmans-affaire), daarna Den Uyl (Lockheed-affaire) en tenslotte Kok (kwestie- Zorreguieta). Temeer daar de voorganger van de PVDA, de SDAP, een anti-monarchistische, republikeinse partij was en dat voor de oorlog de verhouding tussen de sociaal-democraten en de Oranjes vaak ronduit vijandig was. Zelfs nog in 1966 pleitte een aantal prominenten binnen de PVDA voor afschaffing van de monarchie “zodra de regering van koningin Juliana is beëindigd”. En in oktober 1977 heeft het PVDA-congres zich wederom principieel uitgesproken tegen de monarchie en voor een republiek, maar daar is inmiddels niets meer van over.

Gerard

In naam van Oranje.

Medio jaren ’60 werd er hard opgetreden tegen een ieder die in woord en geschrift te nadrukkelijk blijk gaf van zijn republikeinse gezindheid. De politie stroopte zelfs de cabarets af om te luisteren of er geen anti-Oranje teksten werden gezongen. Zo kregen de medewerkers van het bekende Lurelei-cabaret, waaronder Gerard Cox, op donderdag 27 oktober 1966 een proces-verbaal vanwege het lied ‘Arme Ouwe’, waarin passages voorkwamen die beledigend zouden zijn voor de koningin.

En een dag later werden drie Provo’s aangehouden vanwege een artikel in hun blad ‘Lynx 2’, getiteld “Bernhard Bilderberg of de wolf in schaapskleren”. Want ook veel bladen werden door de politie nageplozen op anti-Oranje teksten en/of tekeningen.

In september 1966 was zo ook al de Nederlandse cartoonist Bernard Willem Holtrop (‘Willem’) in de cel beland vanwege een voor koningin Juliana beledigende tekening in een Provo-blad. Holtrop had de prent gemaakt naar aanleiding van de riante verhoging van Juliana’s uitkering terwijl iedereen loon moest inleveren. Na zijn vrijlating vertrok Holtrop naar Parijs, waar hij later voor Charlie Hebdo ging tekenen (de terroristische aanslag op 7 januari 2015 heeft hij overleefd omdat hij op het moment van het bloedbad nog onderweg was naar de redactie).

Indertijd was het ook streng verboden om in het openbaar “Leve de Republiek” te roepen. Degenen die dat toch deden konden rekenen op een boete van 50 gulden (destijds een behoorlijk bedrag) plus 6 dagen voorwaardelijke hechtenis met een proeftijd van 2 jaar. Zo stonden in november 1965 een viertal personen terecht wegens “dreigende verstoring van de openbare orde”. Twee van hen hadden een spandoek opgehangen met het woord “Republiek”, terwijl de andere twee “Leve de Republiek” hadden geroepen. In zijn requisitoir noemde de officier van Justitie mr. Van Renesse het een bijzonder gevaarlijke zaak: “Het gaat hier om een dreigende ordeverstoring dat niets te maken heeft met het principe van vrijheid van meningsuiting”, aldus Van Renesse.

Ook werd er meer dan eens door agenten – die blijkbaar nog tijdens de bezetting onder Duits toezicht in Schalkhaar waren opgeleid – met grof geweld opgetreden. Zo werd de latere journalist Herman Hoeneveld op 10 maart 1966 (de huwelijksdag van Beatrix en Claus) in elkaar geslagen omdat hij tijdens het passeren van de gouden koets “Leve de Republiek” had geroepen. Na door een zestal agenten en Marechaussees op de grond te zijn geworpen, bleef een agent met zijn gummiknuppel maar op hem inslaan. Alleen omdat hij iets had geroepen dat onwelgevallig was……….

En zo zijn er destijds legio meer gevallen geweest van mensen die vanwege hun anti-monarchistische uitlatingen een proces-verbaal hebben gekregen of, al dan niet met geweld, zijn gearresteerd.

Gerard