Niet Churchill, maar Presser.

Op internet circuleren nogal wat foto’s van Winston Churchill met de tekst: “The fascists of the future will call themselves anti-fascists”, maar dat heeft hij nooit gezegd (bron Matt Novak: “Quotes from Winston Churchill that are totally fake”). Het citaat is namelijk afkomstig van de Nederlands-Joodse historicus Jacques Presser. Vlak na de oorlog was Presser gedurende 4 jaar de geschiedenisleraar van de latere bekende auteur Gerard Reve op het gymnasium. In 1947 heeft Presser met hem over het ‘nieuwe fascisme’ gesproken. In zijn boek “De Taal Der Liefde’ uit 1971 (p.139) schrijft Reve: “Weet je wat Professor Jacques Presser vier en twintig jaar geleden tegen me zei? “Het nieuwe fascisme zal zichzelf anti-fascisme noemen.” De uitspraak van Presser is indertijd trouwens ook regelmatig aangehaald in de Nederlandse dagbladen. Overigens heeft Presser zijn uitspraak later ook nog wel eens anders geformuleerd, zoals: “Het fascisme, als het ooit terugkeert, zal het zich ongetwijfeld aandienen in het gewaad van het anti-fascisme.”

Gerard

ChurchillPresser2020