Van ‘Oostlandveroveraar’ tot minister van Defensie en lid van de Eerste Kamer.

Het was op vrijdag 21 november in het oorlogsjaar 1941 dat ir. Cornelis (Kees) Staf – de president-directeur van de Nederlandsche Heidemaatschappij en directeur van Culano (Commissie Uitzending Landbouwers naar Oost-Europa) – de kameraden Oostlandboeren uitgeleide deed in hotel Terstege te Oldenzaal. Het ging er feestelijk aan toe. Een stafmuziekcorps van de Duitse Wehrmacht speelde vrolijke marsmuziek en om het kwartier schalde het schone lied “Naar het Oosten moeten we rijden” door de zaal.
Het hoogtepunt van de bijeenkomst was de rede van Staf. “Zorg ervoor“, zo riep hij pathetisch uit, “dat door de geest waarvan gij blijk geeft, ginds steeds groter gebieden aan de Nederlanders worden gegeven.”
Landesbauernführer Graf Grothe, NSB-boerenleider Roskam en andere aanwezige Nazi-kopstukken knikten goedkeurend. Met ‘ginds’ bedoelde Staf de door het Duitse leger op ‘de Bolsjewisten’ veroverde gebieden, waar al het landbouwgrond was ‘beschlagnahmt’.

De volgende dag vertrok de eerste groep van ruim honderd boeren naar het Oostland.

Maar een paar jaar later vonden velen van hen de dood tijdens de Russische opmars. En degenen die in 1945 wel in Nederland terugkwamen, werden direct geïnterneerd in een van de vele NSB-kampen.
Maar dat gold niet voor Kees Staf. Hij mocht dan wel de hele oorlog gecollaboreerd hebben met de vijand, lid van de NSB was hij nooit geweest. En dat feit werd dusdanig gewaardeerd dat hij vlak na de bevrijding alweer benoemd werd tot directeur-generaal van het ministerie van Landbouw.

En van 15 maart 1951 tot 22 december 1958 was Staf zelfs minister van Oorlog en Marine (later Defensie) in de kabinetten Drees en Beel.

Overigens werd in die jaren door de voormalige verzetskrant De Waarheid nog wel regelmatig op het duistere oorlogsverleden van Staf gewezen.

Tot slot kan nog gemeld worden dat in 1959 – het jaar dat een andere collaborateur minister-president werd (zie hier) – Kees Staf beëdigd werd als lid van de Eerste Kamer en dat koningin Juliana hem op 9 juni van dat jaar ook nog eens benoemde tot Commandeur in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Gerard