Toen eind 1949 de Nederlandse bevolkingsomvang de ‘gevaarlijke grens’ van bijna 10 miljoen inwoners had bereikt vond de regering, onder leiding van PvdA-premier Willem Drees, dat de tijd was aangebroken dat men beter kon gaan emigreren want “Nederland werd te vol”. Begin 1950 merkte Drees op dat “een deel van ons volk het moet aandurven zijn toekomst te zoeken in grotere gebieden dan eigen land”.
Ook koningin Juliana wees er in 1950 in de troonrede op: “De sterke bevolkingsgroei en de beperktheid van de beschikbare grond blijven een krachtdadige bevordering der emigratie eisen”.
De overheid maakte het dan ook gemakkelijk door voor de emigranten vaak de overtocht te betalen plus enkele honderden guldens zakgeld mee te geven. Met deze ‘oprotpremie’ emigreerden alleen al in de jaren ’50 meer dan een half miljoen Nederlanders naar Zuid-Afrika, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland. Toen tijdens het bezoek van koningin Juliana aan Prescott (Canada) in april 1952 een journalist haar vroeg of de emigratie naar Canada zou worden voortgezet, werd dit door haar beaamd “omdat dit noodzakelijk was om het hoofd te bieden aan de overbevolking”.
Vlak voordat het aantal inwoners de 10 miljoen zou passeren, kwam de regering begin 1954 met een rapport dat diep inging op de consequenties van deze overbevolking. Het rapport verdween echter in een diepe la.
Mede doordat de werkgevers in de jaren ’60 en ’70 behoefte hadden aan goedkope arbeidskrachten uit Italië, Spanje, Marokko en Turkije begon de bevolking nogmaals sterk te groeien. Er werden in de laatste twee landen zelfs wervingskantoren geopend om de mensen, en later hun gezinnen, naar Nederland te halen.
Nadat in 1973 de grens van 13 miljoen inwoners was overschreden, gingen in politiek Den Haag weer alle alarmbellen rinkelen. In een brief d.d. 15 mei 1973 schreef minister-president Joop den Uyl dat de overbevolking een groot probleem vormde “voor de verbetering of zelfs het handhaven van de kwaliteit van het leefmilieu”. De overheid diende dan ook een actieve bevolkingspolitiek te voeren, zoals verantwoorde gezinsplanning, aldus de brief. Alleen werd er in de praktijk niets aan bevolkingspolitiek gedaan en ging de massa-immigratie gestaag door.
Saillant detail is dat VVD en de christelijke partijen zijn begonnen met de massa-immigratie uit Turkije (1969) en Marokko (1973). Het Kabinet-Den Uyl, wat daarna kwam, heeft de gezinshereniging verder massaal uitgevoerd dat door de VVD en christelijke partijen was besloten. Voor uitgebreide informatie, zie https://gerard1945.wordpress.com/2022/09/11/over-de-werving-van-turkse-en-marokkaanse-gastarbeiders-1964-1969/
Toen Nederland in 1979 uiteindelijk 13,9 miljoen inwoners telde, herhaalde de koningin in haar troonrede nogmaals dat Nederland vol was. Ja, zelfs ten dele overvol, maar er werd niet meer opgeroepen om te gaan emigreren. Ook werd het woord ‘bevolkingspolitiek’ niet meer genoemd.
In 1993 pleitte de minister voor Ontwikkelingssamenwerking Jan Pronk (PvdA) zelfs voor een ruimer migratiebeleid, aangezien migranten hard nodig waren voor de culturele verrijking van de Nederlandse samenleving.
Op 21 maart 2016 om 11:40 uur overschreed Nederland het aantal van 17 miljoen geregistreerde (!) inwoners en werd daarmee het dichtstbevolkte land van Europa met ruim 500 inwoners per vierkante kilometer, waarvan de Randstad ruim 1270 inwoners per vierkante kilometer telt. Koplopers zijn hier Amsterdam en Den Haag. Daar wonen respectievelijk ruim 5000 en 6300 inwoners per vierkante kilometer.
Gerard
Gerard de Boer 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.